Որո՞նք են վաղ սեռական կյանքի վտանգները (The risks of early sexual activity)

2019/01/08

Բժշկական տեսանկյունից ո՞ր տարիքից կարելի է սկսել սեռական հարաբերությունները: Արդյո՞ք կուսության վաղ կորստի վտանգ գոյություն ունի: Արդյո՞ք սեռական ժուժկալությունը վնասակար է:

 

Սեռական կյանքի վաղ սկիզբ:


Սեռական կյանք սկսելու լավագույն տարիքը բժիշկները համարում են 18 տարեկանը: Մինչև այդ պահը վերարտադրողական օրգանների ձևավորումը դեռևս ավարտված չէ: Վաղ տարիքում սեռական կապերը դադարեցնում են այդ գործընթացները, արգելակում են աղջիկների և պատանիների ոչ միայն ֆիզիկական, այլ նաև մտավոր զարգացումը:  Ընդ որում, մասնագետները նշում են հենց սեռական օրգանների աճի կանգ վաղ սեռական կյանք սկսողների մոտ: Աղջիկների մոտ մեծ է չհասունացած հեշտոցի պատերի միկրովնասվածքների առաջացման հավանականությունը:


Վաղ սեքսը բերում է արգանդի վզիկի էրոզիաների առաջացման: Օրինակ՝ պապիլոմա վիրուսի դեպքում էրոզիան աստիճանաբար կարող է վերածվել արգանդի վզիկի քաղցկեղի: Վաղ սեռական հարաբերություններ սկսող պատանիներն ու աղջիկները հաճախ նույնիսկ տեղյակ էլ չեն լինում սեռական ճանապարհով փոխանցվող վարակների մասին:  


Նշանակություն ունեն նաև 18 տարեկանից վաղ հասակում տեղի ունեցած սեռական հարաբերությունների ժամանակ առաջացած հոգեբանական վնասվածքները:  Դա վերաբերվում է ոչ միայն աղջիկներին, այլ նաև պատանիներին:  Աղջկա չհասունացած օրգանիզմը չի կարող ունենալ սեռական ակտից սպասվելիք զգացողությունները: Պրոցեսը կարող է հիշվել միայն ցավով և տհաճությամբ:  Այս զգացողությունն ամրանում է գիտակցության մեջ և կարող է կնոջն ուղեկցել ողջ կյանքում: Հաճախ դա բերում է ֆրիգիդության (սեռական հակման բացակայություն) և վագինիզմի: Վերջինս նշանակում է սեռական ակտի ժամանակ հեշտոցի մկանների ախտաբանական ուժեղ սպազմ: Սեռական կյանքին ֆիզիոլոգիապես չնախապատրաստված պատանիները չեն կարող վերահսկել սերմնաժայթքումը: Վաղ սերմնաժայթքման ժամանակ պատանին կարող է ամոթ զգալ, խայտառակություն, նորմալ սեռական կյանքի անկարողություն: Այս հոգեբանական վնասվածքը կարող է երկար ուղեկցել հասունացող տղամարդուն:  

Որքան էլ պարզ հնչի, առանց պաշտպանվելու սեքսի արդյունքը երեխայի բեղմնավորումն է: ՁԻԱՀ-ի տարածվածության ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ դեռահասները ինչ-որ պատճառով չեն ցանկանում պաշտպանվել: Հղիությունը չպաշտպանված սեքսի ամենահաճախ հանդիպող հետևանքն է: Լավագույն դեպքում երիտասարդ ծնողներն ընտրում են երեխային կյանք տալը: Թեև վաղ հղիությունը կարող է ոչ այնքան էլ լավ անդրադառնալ երեխայի օրգանիզմի և հենց երիտասարդ մոր  վրա, ծննդաբերելու որոշումը տվյալ իրավիճակում լավագույնն է: Վատագույն դեպքում իրականացվում է հղիության արհեստական ընդհատում, ինչը բերում է մոր առողջության ավելի լուրջ ֆիզիոլոգիական և հոգեբանական հետևանքների:


Սեռական հարաբերություններ տարբեր զուգընկերների հետ:


Յուրաքանչյուր մարդ ունի վերարտադրողական օրգանների իր միկրոֆլորան: Նորմայում այդ նորմալ և նույնիսկ օգտակար միկրոօրգանիզմների հավաքածուն պահպանում է մեր առողջությունը: Մեծ քանակությամբ սեռական զուգընկերների առկայությունը բերում է  սեռական օրգանների նորմալ միկրոֆլորայի հավասարակշռության խանգարման:  Վերարտադրողական համակարգի այսպիսի վիճակը բերում է անպտղության: Ընդ որում տվյալ դեպքում խոսքը վեներական հիվանդությունների մասին չէ:


Սակայն սեռական ցոփության ժամանակակից աշխարհում մենք հանդիպում ենք վարակիչ հիվանդություններ, որոնք ախտահարում են ինչպես սեռական օրգանները, այնպես էլ ողջ օրգանիզմը: Դրանցից մի քանիսով մարդը կարող է վարակվել նույնիսկ կենցաղային ճանապարհով: Մի քանի զուգընկերների հետ սեռական հարաբերությունների ժամանակ մեծանում է սեռական ճանապարհով փոխանցվող վարակիչ հիվանդություններով հիվանդանալու ռիսկը:


Հիմնականում տարածված են հետևյալ հիվանդությունները.

 

• ՄԻԱՎ,
• տրիխոմոնազ,
• միկոպլազմոզ,
• խլամիդիոզ,
• գոնորեա,
• ուրեապլազմոզ,
• սեռական հերպես,
• սիֆիլիս,
• մոնոնուկլեոզ:


ՄԻԱՎ (ՁԻԱՀ)՝ հիվանդությունը փոխանցվում է սեռական ճանապարհով, վարակված արյան փոխներարկման ժամանակ արյան միջոցով, մորից պտղին կամ կրծքի երեխային: Վարակվելուց հետո իմունային անբավարարության հետևանքով հիվանդի օրգանիզմում առաջանում են անդարձելի փոփոխություններ:  

 

Գոնորեան շատ տարածված վարակ է, որը մեծահասակների մոտ փոխանցվում է սեռական ճանապարհով, իսկ երեխաները կարող են վարակվել կենցաղային շփման ճանապարհով: Տղամարդկանց մոտ հիվանդության դեպքում առաջանում են ուրետրիտի ախտանիշներ՝ միզատար խողովակից թարախային, լորձային արտադրություն, աճուկային ավշային հանգույցների մեծացում, միզարձակման դժվարացում: Կանանց մոտ հեշտոցից լորձային արտադրություն է լինում: Գոնորեան կարող է բերել անպտղության, կարող է ախտահարել հոդերը, սիրտը, աչքերը, ուղիղ աղին, բերանը, ըմպանը, մաշկը, ուղեղի թաղանթները:
Սեռական հերպեսը   վարակ է, որը փոխանցվում է սեռական ճանապարհով, սակայն հնարավոր են բացառություններ: Կանանց հիվանդացությունը բարձր է: Դրսևորվում է սեռական շրթերի շրջանում այրող ցավերով: . Կանանց սպառնում է լուրջ գինեկոլոգիական հիվանդությունների առաջացմամբ: Տղամարդկանց մոտ տեղի է ունենում առնանդամի և միզատար խողովակի լորձաթաղանթի բորբոքում: Տղամարդը կարող է լինել վիրուսակիր, իսկ ախտանիշները հստակ չարտահայտվեն:


Սիֆիլիսը  հիվանդություն է, որը կարող է երկար տարիներ չդրսևորվել: Հիվանդությունը շատ վտանգավոր է, քանի որ ախտահարում է  բոլոր օրգաններն ու համակարգերը: Վաղ շրջանում առաջանում է կարծր շանկր՝ հստակ եզրերով անցավ խոցոտում: Հաջորդ շրջանը բնութագրվում է հանգույցների առաջացմամբ, տենդով, գլխացավով և հոդացավերով: Հաջորդող շրջանները բնութագրվում են օրգանիզմի շատ լուրջ ախտահարմամբ:.
Մարդու պապիլոմա վիրուսային վարակը  լայն տարածում ունեցող հիվանդություն է, որով հիվանդացողները հաճախ «ակտիվ» սեռական կյանք են վարում: Պապիլոմա վիրուսային վարակը ժամանակին չբուժելու դեպքում բերում է արգանդի վզիկի, ինչպես նաև կոկորդի քաղցկեղի առաջացման:


Խլամիդիոզը, միկոպլազմոզը, ուրեապլազմոզը սեռական ճանապարհով փոխանցվող հիվանդություններ են: Այս վարակների ժամանակ  ախտանիշները կարող են բացակայել: Նշված հիվանդությունները կարող են բերել անպտղության, արտահայտված բորբոքումների, հղիության ընթացքի բարդությունների առաջացման, երեխաների մոտ բնածին ախտաբանությունների առաջացման:  


Հեպատիտ  С-ն փոխանցվում է արյան միջոցով, ինչպես նաև սեռական հարաբերության ժամանակ: Վարակը բերում է լյարդի ցիռոզի առաջացման:


Մոնոնուկլեոզը հիմա շատ տարածված է: Այն հերպես վիրուսի ընտանիքների տարատեսակներից մեկն է:


Անբնական սեռական հարաբերությունը վտանգավոր է առողջության համար:


Գիտանականներն ապացուցել են, որ օրալ սեքսը վտանգավոր է առողջության համար: Բերանի խոռոչի և սեռական օրգանների միկրոֆլորան տարբեր են: Բերանի խոռոչի մեջ բազմաթիվ ախտածին (հիվանդածին) և պայմանական-ախտածին միկրոօրգանիզմներ են ընկնում: Սակայն բերանում գոյություն ունի պաշտպանական պատնեշ, որը կազմում են քմային օղի նշիկները՝պաշտպանելով մեր օրգանիզմը այդ մանրէների վնասակար ազդեցությունից:  Օրալ սեքսի ժամանակ ախտածին միկրոօրգանիզմների ողջ հավաքածուն ընկնում է սեռական օրգանների վրա՝ բերելով վերջիններիս բորբոքման: Բացի այդ, եթե կինը հիվանդ է հերպեսի վիրուսով կամ ստրեպո-ստաֆիլոկոկային վարակով (օրինակ անգինայով), նրա սեռական զուգընկերոջ մոտ օրալ սեքսի ժամանակ կարող է ուրեթրիտ, պիելոնեֆրիտ, պրոստատիտ զարգանալ: Եթե տղամարդը մարդու պապիլոմա վիրուսի կրող է, ապա այդ վիրուսով կարող է վարակվել կինը օրալ սեքսի ժամանակ: Վարակումը կնոջ մոտ բերում է կոկորդի քաղցկեղի առաջացման: Ըստ բժիշկների վերջին ժամանակներում կոկորդի քաղցկեղի հիվանդացությունն աճել է երիտասարդ կանանց շրջանում: Անալ (հետանցքային) սեքսի ժամանակ սեռական ճանապարհով փոխանցվող վարակով վարակվելու ռիսկն ավելի մեծ է, քան հեշտոցային սեքսի ժամանակ: Ուղիղ աղին վարակի ներթափանցումից պաշտպանված չէ: Արյան մեջ վարակի արագ ներթափանցմանը նպաստում են նաև ուղիղ աղու կառուցվածքը, լորձաթաղանթի միկրովնասվածքները:


Այս ամենը ի վերջո կարող է բերել ուղիղ աղու քաղցկեղի առաջացման:


Բժիշկների կարծիքը կանանց և տղամարդկանց սեռական ժուժկալության վերաբերյալ:


Բժիշկները տարբեր աշխատանքներում գրում են կանանց և տղամարդկանց սեռական ժուժկալության անվտանգության մասին: Ժուժկալության անվտանգության հարցի հետ կապված կուտակված գիտելիքի բազայի և բժիշկների փորձի մասին  կարելի է դիտարկումներ անել՝ հետևելով ժամանակակից բժիշկների՝ ուռոլոգների, սեքսոլոգների, վեներոլոգների, հոգեբույժների խորհրդատվություններին:

 
Կա կարծիք, որ մարդը կարող է որքան հարկավոր է ապրել առանց սեռական հարաբերությունների և այն բացարձակապես անվնաս է առողջության համար: Երկարատև ժուժկալության դեպքում սեռական էներգիան սուբլիմացվում է արվեստի, սպորտի կամ աշխատանքի մեջ:


Որոշ բժիշկներ պնդում են, որ որևէ փաստարկ չկա, որը կապացուցի ժուժկալության վնասը մարդու առողջության վրա: Ընդ որում, խոսքը ոչ միայն ժամանակավոր սեռական ժուժկալության մասին է, այլ նաև երկարատև:


Սեքսոլոգների կարծիքով 60 տարեկանից հետո տղամարդկանց ժուժկալությունը կարող է բերել պոտենցիայի լրիվ մարման, որը նույնպես ունի իր կենսաբանական և հոգևոր նշանակությունը:


Բ.գ.թ.,սեքսոլոգ, հոգեթերապևտ, հոգեբան Դիլյա Ենիկեևա .«Սխալ կարծիք կա, իբր նորմալ սեռական կյանքի բացակայությունը բերում է սպերմայի կանգի: Իրականում հարկադրված ժուժկալությունը առավելապես ազդում է տղամարդու հոգեկան քան ֆիզիկական վիճակի վրա: Բնությունը իմաստուն է գտնվել՝ տղամարդու օրգանիզմում ստեղծելով շատ արդյունավետ մեխանիզմ, որը նրան հնարավորություն է տալիս հարմարվել սեռական ժուժկալությանը: Հարկադրական ժուժկալության դեպքում կուտակվող սպերման, ելք փնտրելով, ուժեղացնում է սեռական գրգռվածությունը, և չնայած մեծ ցանկությանը, անհնարինության դեպքում օրգանիզմը սերմնահեղուկից ազատվում է գիշերային սերմնաժայքման միջոցով:


Հասուն տղամարդու մոտ՝ սեռական ժուժկալության դեպքում ամորձիների (գեղձերի) տոնուսը ընկճվում է, իսկ բարձր սեռական ակտիվության դեպքում նրանց գործունեությունն ուժեղանում է:


Եթե տղամարդու մոտ սովորական սեռական ակտիվությունը կտրուկ փոխվում է և հարկադրական ժուժկալություն է լինում , ապա սկզբում կուտակված սպերման ճնշում է սերմնաբշտերի պատերին և արտատար ծորաններին՝ուժեղացնելով սեռական գրգռվածությունը, ապա տեղի է ունենում գիշերային սերմնաժայթքում կամ սերմնահոսություն: Հետևաբար, սերմնահեղուկը հեռանում է, ռեզերվուարի պատերի վրա ճնշվածությունը նվազում է, և որոշ ժամանակ սեռական ժուժկալության հետևանքով առաջացած ճնշող զգացողությունները նվազում են : Ապա սպերման նորից կուտակվում է և ամեն ինչ նորից կրկնվում է:  Այս փուլին հաջորդում է ամորձիների .գործունեության ընկճումը, որի արդյունքում սպերման այլևս ուժեղ չի ճնշում սերմնաբշտերի պատերին, և տեղի է ունենում բնական հարմարեցում: Սեռական երևակայությունները, սպոնտան էրեկցիան և գիշերային սերմնաժայթքումներն ավելի հազվադեպ են դառնում: 


Երկարատև «սեռական աբստինենցիայի» շրջանից հետո (անհնարինության կամ ինչ-որ պատճառով հրաժարվելու դեպքում) տղամարդը չի կարող միանգամից վերականգնել իր սեռական կյանքի սովորական ռիթմը, քանի որ սեռական գեղձերն աշխատում են ընկճված ռեժիմով:  Իսկ երբ նորից կանոնավոր սեռական կյանք վարելու հնարավորություն է ստեղծվում, ամորձիներն սկսում են գործել ողջ ծանրաբեռնվածությամբ և տղամարդու սեռական ունակությունները լրիվ չափով վերականգնվում են: