Ակնեի մասին՝ մաշկաբան Ամալյա Հարությունյանի հետ

2023/07/11

Մաշկաբան Ամալյա Հարությունյանի հետ հարցազրույցի թեման կորյակային հիվանդությունն է (ակնե)։

- Ի՞նչ հիվանդություն է ակնեն։

- Ակնեն մաշկի ճարպաբջջանքի բորբոքային, խրոնիկ հիվանդություն է, որի ժամանակ դիտվում է ճարպագեղձերի կողմից ճարպի գերարտադրություն, մազերի ֆոլիկուլների և ճարպագեղձերի խցանում և բակտերիալ վարակի միացում, որն արտահայտվում է մաշկի բորբոքային ցանավորմամբ։

- Հիմնականում ո՞ր տարիքային շրջանում է հանդիպում, և ու՞նի, արդյոք, սեռային տարբերություն։

– Ակնեն հանդիպում է և՛ կանանց (10-17 տ.), և՛ տղամարդկանց (14-19 տ.) մոտ: Տարբերությունն այն է, որ տղամարդկանց մոտ հաճախ գործընթացը կրում է ծանր ընթացք։  Սակայն ակնե կարող է առաջանալ նաև նորածինների, մանկահասակ երեխաների և հասուն տարիքի մարդկանց շրջանում:

- Ակնեի առաջացման ի՞նչ պատճառներ կան։

1. Հորմոնալ խանգարումները։ Ճարպարտադրության գործընթացը կարգավորվում է որոշ սեռական հորմոններով՝ անդրոգեններով, տեստոստերոնով և այլն։ Էնդոկրին որոշ հիվանդությունների,  տեստոստերոն փոխարինող թերապիաների, մակերիկամների, հիպոֆիզի հիվանդությունների, սեռական հասունացման, ձվարանների պոլիկիստոզի, հղիության և արհեստական ընդհատումների ժամանակ նշված հորմոնների քանակն արյան մեջ կարող է բարձրանալ, և նպաստել ճարպագեղձերի ու քրտնագեղձերի ակտիվությանը: Այս գործընթացների արդյուքում արտադրվում է մեծ քանակությամբ մաշկային ճարպ, որն էլ կուտակվում է՝ առաջացնելով բորբոքային տարրեր՝ պզուկներ, հանգույցներ և թարախաբշտիկներ, որոնք կարող են վերածվել կիստաների։

2. Ժառանգականության գործոնը։ Ակնեի առաջացման պաթոգենեզում կարևոր դեր է կատարում գենետիկ նախատրամադրվածությունը, այդ պատճառով հաճախ դիտվում են ընտանեկան դեպքեր:

- Հնարավո՞ր է ակնեն վերջնականապես բուժել:

- Այո՛, շատ են դեպքերը, երբ ավարտում ենք ակնեի բուժումը և բուժառուի մոտ բարդություններ չեն դիտվում։ Սակայն կան դեպքեր, երբ բարդություններ են առաջանում նույնիսկ բուժման ավարտից հետո։ Այս փաստը կարող է պայմանավորված լինել նաև նրանով, որ բուժառուն ունի կորյակները «սեղմելու» սովորություն:

- Ի՞նչ բարդություններ կարող են առաջանալ ակնեի դեպքում։

Նույնիսկ, երբ ունենք պարզապես ճարպոտ մաշկ՝ առանց ակնեի դրսևորման, ապա պետք է սկսել մաշկի ճիշտ խնամք՝ ընտրելով մաշկը ճարպազերծող լվացվելու գելեր և քսուքներ: Անտեսելու դեպքում բարդություններ առաջանալու հավանականությունը մեծ է, որի պարագայում բուժումը դժվարանում է։ Բարդությունները կարող են դրսևորվել պիգմենտացիայի, սպիների, ընդհուպ մինչև սպիների տեղում մազերի բացակայության տեսքով։

- Ինչպե՞ս բուժել:

Բուժումը դեղորայքային է, անհրաժեշտության դեպքում՝ գործիքային եղանակով (հիմնականում բարդությունների առկայության դեպքերում): Բուժումը կարող է լինել տեղային և համակարգային։ Կախված բուժառուի կյանքի և հիվանդության անամնեզից (տարիք, ուղեկցող հիվանդություններ, ակնեի բարդության աստիճան)՝ ընտրվում է տվյալ բուժառուի համար բուժման լավագույն տարբերակը։

- Ի՞նչ անել, երբ ակնեից հետո հետքեր կամ սպիներ են մնացել։

- Ակնեի բուժման ավարտին մաշկի անհարթությունների, պոստակնե հետքերի, սպիների բուժման լավագույն մեթոդներից է մաշկի հարթեցումը CՕ2 լազերի միջոցով։ Մաշկի որակը բարելավելու համար կիրառվում է բիոռևիտալիզացիա, մեզոթերապիա, պլազմոթերապիա։ Պետք է չմոռանալ տնային խնամքի մասին, որն ընտրվում է ըստ մաշկի տեսակի և խնդրի ծանրության աստիճանի, ինչը շատ կարևոր է բուժման ընթացքի և լավագույն արդյուք ստանալու համար:

Հարցազրույցը վարեց՝ Ա. Մաթևոսյանը