Կանանց թլփատում (Female Circumcision)
Կանանց թլփատումը վիրահատական միջամտություն է, որը նպատակ ունի ոչ բժշկական պատճառներով փոփոխել կամ վնասել կնոջ սեռական օրգանները: Սովորաբար, մինչև 15 տարեկան աղջիկներն են ենթարկվում նման վիրահատության: Սա ոչ կամավոր և ստիպողական գործողություն է, որը թողնում է մի շարք բացասական հետևանքներ կնոջ հետագա առողջական վիճակի վրա: Այս երևույթը քննադատվում է մարդու իրավունքների պաշտպանությամբ զբաղվող բոլոր կազամկերպութունների կողմից:
Պատճառները
Կանանց թլփատման պատճառները բազմազան են, սակայն մեծ մասը կապված է մշակութային և սոցիալական բարքերի հետ: Սա մեկնաբանվում է որպես.
- կանանց և աղջիկներին անբարո վարքից հետ պահելու միջոց,
- կնոջ սեռական ցանկությունը և լիբիդոն կորցնելու միջոց,
- ապահովում է կնոջ ամուսնական հավատարմությունը,
- կանխում է կնոջ արտաամուսնական սեռական գայթակղությունները,
- ապահովում է կնոջ անաղարտությունը՝ հեռացնելով նրա «ոչ մաքուր սեռական օրգանները»:
Կանանց թլփատման տեսակները
Գոյություն ունի կանանց թլփատման չորս տեսակ.
- ծլիկի մասնակի կամ ամբողջական հեռացում,
- ծլիկի և ամոթաշուրթերի հեռացում,
- ինֆիբուլյացիա կամ փարավոնյան թլպատում, որի դեպքում հեռացվում են միայն մեծ կամ միայն փոքր ամոթաշուրթերը,
- սեռական օրգանները խեղող վիրաբուժական միջամտություններ (ծակել, այրել, թակել, հատել․ և այլն):
Ինչպե՞ս է կանանց թլփատումն ազդում առողջության վրա
Կանանց թլփատումն ունի բազմաթիվ ռիսկեր և կարող է անգամ մահվան ելքով ավարտվել, քանի որ հնարավոր է ուժեղ արյունահոսություն, ցավեր, վարակներ` ներառյալ գանգրենան և արյան ճանապարհով փոխանցվող վարակները (հեպատիտ B և C, ՄԻԱՎ): Երբեմն թլփատումն ազդում է միզարձակման վրա, երբ վնասվում է միզուկը:
Թլփատման հեռակա բարդություններից են.
- քրոնիկ հեշտոցային ցավեր,
- միզարձակման խանգարումներ և միզուղիների վարակներ,
- երիկամային անբավարարություն,
- վերարտադրողական համակարգի խանգարում և անպտղություն,
- հղիության ընթացքում բարդություններ և նորածինների մահացության բարձր ռիսկ,
- կիստաներ,
- սեռական ակտի ժամանակ հաճախակի ցավեր և հաճույքի բացակայություն,
- ցածր լիբիդո,
- դեպրեսիա և տագնապային զգացողություններ:
Որտե՞ղ է կիրառվում կանանց թլփատումը
ՄԱԿ-ի տվյալներով` աշխարհում 200 միլիոն թլփատված կանանց մեծամասնությունն ապրում են Մերձավոր Արևելքի, Ասիայի և Աֆրիկայի 30 երկրներում: Չնայած կանանց թլփատման տարածվածությանը մուսուլմանական երկներում, այն կապված չէ միայն այս դավանանքի հետ։ Թեպետ որոշ ծայրահեղականներ պնդում են, որ իսլամը պարտադրում է կանանց թլփատումը, միևնույն է, այս խեղող միջամտությունն ունի ավելի հին արմատներ, և հանդիասնում է մշակութային ավանդույթ կամ ծիսակարգ աշխարհի բազմաթիվ հետամնաց երկրներում։